Zekatı Kimler Verir? Zekat Vermek Neden Önemlidir?

İslami eğitim ve insani yardım çalışmaları kapsamında 56 ülke 310 bölgede hizmet veren İnsana Değer Veren Dernekler Federasyonu (İDDEF) toplumsal dengeyi sağlayan, toplumsal bünyenin sağlıklı bir şekilde serpilip büyümesine yardım eden zekat bağışınızı Afrika, Asya ve Balkanlar’daki muhtaçlara teslim ediyor. 

Eğitim çalışmalarında önceliği yoksul erkek ve kızlar ile engellilere tanıyan İDDEF, zekat bağışlarını da medrese talebelerine, onların aileleri ve çevredeki yoksul kimselere ulaştırıyor. Siz de zekat bağışlarınızı yurtdışındaki gerçek ihtiyaç sahiplerine göndererek zekatın mahiyet ve önemini yerine getirebilir, kardeşlerinizin sevincine ortak olabilirsiniz.

Zekat Kimlere Farzdır?

Zekatı kimler verir diye baktığımızda belirli şartları taşıyan her Müslümana farz kılındığını görürüz. Çünkü zekat, İslam'ın beş şartından biridir ve çok önemli bir ibadettir. Kimler zekat vermeli derken öncelikle Müslüman olma şartı vardır. Yani zekat sadece Müslümanlar tarafından Müslümanlara verilir. Yani, Gayrimüslimlerin zekât verme yükümlülüğü yoktur.

Zekatın farz olduğu diğer şartlar ise; büluğ çağına ulaşmış olmak, akıllık olmak (kişinin akıl sahibi olması gerekir), nisap miktarı mala sahip olmak (Zekâtın farz olması için kişinin temel ihtiyaçları ve borçlarından sonra, üzerinden bir hicri yıl geçmiş olan nisap miktarı mala sahip olması gerekir. Nisap miktarı genellikle 96 gram altın (24 ayar) veya karşılığı kadar mal/para olarak hesaplanır.)

Zekat Vermekle Yükümlü Olmayanlar

Zekat, Müslümanlara farzdır ve öncelikli olarak zekat verecek veya zekat alacak kişinin Müslüman olması ön şarttır. Dinimizde fakirlik ve zenginlik nisap miktarı mala sahip olmakla belirlenmiştir. Nisap miktarından daha az mala sahip olanlar zekat vermekle yükümlü değildir. Temel ihtiyaçlarını ve borçlarını çıkardıktan sonra nisap miktarı belirlenir. 96 gram altın (24 ayar) ve benzeri para, mal değeri nisap miktarını oluşturur. Ancak nisap miktarı mala sahip olduğu andan itibaren üzerinden 1 hicri yıl geçmesi gerekir. Malının üzerinden bir kameri yıl geçmeyenler zekatla yükümlü değildir.

Bir Müslüman, nisap miktarı kadar mala sahip olsa bile, borçları bu miktarı aşıyorsa, zekâtla yükümlü değildir. 

Hanefi mezhebine göre zekât, akıl sahibi ve büluğa ermiş kişilere farzdır. Çocuklar ve akıl hastaları zekâtla yükümlü değildir.

Kimler Zekat Vermelidir?

Zekat kimler vermeli Kur'an ve sünnet doğrultusunda belirlenmiştir. Belli bir zenginlik düzeyine ulaşan kişiler ihtiyacından arta kalan malının kırkta birini her yıl zekat olarak verir. Bunun için de belli mallarda belli zenginlik ölçüleri belirlenmiştir ve buna nisap denir. Doğal ihtiyaçları dışında 96 gram altını veya bu miktar değerinde mal ve parası olan Müslüman, nisap düzeyine ulaşmış olur. Bu maddi değer üzerinden bir yıl geçtiğinde malı nisap altına düşmediyse, ihtiyaç fazlası tüm malının kırkta birini hesaplayarak zekatını verir. 

Hür, akıllı, buluğ çağına ermiş bir Müslüman, tam mülkiyet (Malın fiilen elinde veya onun tasarrufu altında bulunması), nema (bir malın artması, çoğalması), ihtiyaç fazlası olma (Zekata tabi malın temel ihtiyaç maddelerinin dışında olması), nisap (Zengin olmanın asgari sınırı veya asgari zenginlik ölçüsü) ve yıllanma (Malın üzerinden bir yıl geçmesi yani havelanü’l-havl oluşması) şartlarını taşıyorsa zekat vermekle mükelleftir.

Zekat Bağışı Yapmadan Önce – Nedir? Şartları? Farkları?   

Zekatın Verileceği Kişiler ve Kurumlar

Zekat verecek Müslüman hesapladığı zekat parasını cami, mescit, medrese, okul ve yurt yapım ve eşya ihtiyaçları için veremez ancak bu eserlerde okuyan kişiye verebilir. Zekat, yakın kimseleri gözeterek ihtiyaç sahibi durumundaki kardeş, kardeş çocukları, amca, hala, teyze, dayı ve onların çocuklarına verilebildiği gibi, Allah yolunda hafızlık ve Şer-i İlimler okuyan talebelere, borcu olanlara ve yolda kalmışlara verilir. “Zekat nereye verilir?” sorusuyla akıllara yurt, okul, medrese gelse de zekat yapım, onarım ve eşyasına değil buranın yemek (gıda) ihtiyacı için verilebilir. 

Zekat ayrıca bir yere verilebildiği gibi kişi ve yerlere göre de paylaştırılabilir. Özellikle Afrika ve Asya’da günlük yiyeceğini bulup yarına bir şeyi olmayan muhtaç kardeşlerimize zekatımızı ulaştırabiliriz. Zekatın kimlere verilmesiyle ilgili Tevbe Sûresi 60. Ayette mealen şöyle buyrulur: “Bunlar; fakirler (yoksullar), düşkünler, esaretten kurtulacaklar (âzat edilecek köleler) borçlu düşenler, Allah yolunda cihada koyulanlar (mukaddesatı korumak için mücadele verenler, ilim tahsil edenler), yolda kalmış olanlar ve zekât toplamakla görevlendirilen memurlardır. İşte Allah’ın kesin buyruğu budur. Allah bilen ve hikmetle yönetendir."

Zekatı kimler nelerden ve kimlere verir? Zekâta tabi mal türlerine (altın, gümüş, nakit para, ticaret malı, hayvan, tarım ürünleri vs.) sahip olan kişiler zekatını bu ürünlerden ya da nakit para karşılığını fakirlere, yolculara, Allah yolunda olanlara verebilir.

Zekat Hesapla

Zekat Nasıl Verilir?

 Zekat, anlam ve amacına uygun şekilde ihtiyaç sahiplerine verilmelidir. Zekat adabına uygun olarak gizlice verilmekle birlikte, zekat mükellefi gerçekten onu hak edenleri araştırıp bularak vermeli ya da zekatı yoksullara ulaştıran güvenilir kurumlara teslim ederek göndermelidir. Zekat, nakit para ve gıda türünden de verilebildiği gibi zekat veren kişi gönülsüz davranmayacak, başa kakmayacak, yoksulun da zekatı alırken mahcubiyet duyması gerekmeyecek. Çünkü biri borcunu ödüyor, diğeri hakkını alıyor. Zekat veren kişi zekatını yurtdışındaki muhtaçlara gönderiyorsa kalpten kalbe kurduğu gönül köprüsüyle huzuru hissedecek, Allah’ın rızasına kavuşmayı hedefleyecek, hayatını kolaylaştırdığı kardeşlerinin duasını alacak.

Zekat Ne Kadar Verilir?

Zekat, bir farz ibadet olduğu gibi İslam’ın beş temel esasının da üçüncüsüdür. Zekat verecek Müslümanlar zekatın usul ve adabına uydukları kadar hak terazisini de bilmelidirler. Kişi, zekata tabi olan malını hesaplayarak kırkta birini (yüzde 2.5) yoksula verir. İsteyen kişi kırkta birinin üzerinde de zekat verebildiği gibi kırkta birlik bölüm asgari tutardır, altı verilemez.

Zekat bağışınızı ilgili hesap numaralarına EFT/FAST/havale yoluyla, şube merkezlerinden ya da 0212 621 0065 numaralı telefon numarasından detaylı bilgi alarak yapabilirsiniz. Ayrıca Türkiye'nin çeşitli il ve ilçelerindeki temsilciliklerimizi de ziyaret ederek bağışınızı kolayca yerine getirebilirsiniz.

Zekat Bağışla